Bir ülkenin ekonomisine yön veren kriterlerin başında döviz kurları gelmektedir. Bir ülkenin para birimi diğer ülkelerin para birimleri karşısında değer kaybetmesi o ülkenin ekonomisinin zayıflamasına, enflasyon oranlarının yüksek çıkmasına neden olur. Döviz kurları nasıl belirlenir? Yazımızda döviz kurlarını etkileyen faktörler hakkında örnekler vererek açıklamalarda bulunacağız.
Cari Açık Döviz Kurunu Etkileyen Ana Etkenlerden Biridir
Döviz kurlarını belirleyen faktörlerin başında cari açık gelir. Cari Açık, bir ülkenin ithalatıyla ihracatı arasında ki farktır. Başka bir deyişe bir ülkenin yurt dışına mal ve hizmet satışıyla, başka ülkelerden mal ve hizmet alımları arasında ki farktır. İthalatın fazla olması demek dış ülkelerden daha fazla mal ve hizmet alımı anlamına geldiği için o ülkeden yurt dışına daha fazla döviz çıkması demektir. Tam tersi de yurt dışına mal ve hizmet satışının alımdan daha fazla olması demek satış yapan ülkeye daha fazla döviz girmesi demektir. İşte satış ve alış ticaretlerinde ülkeye giren ve ülkeden çıkan döviz toplam tutarları arasında ki fark Cari Açığı oluşturur. Cari açığın fazla olması yani yurt dışına daha fazla döviz çıkması döviz kurlarını etkiler. O ülkenin para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesine neden olur. Tam tersinin olması da ülkenin para biriminin diğer para birimlerine göre değer kazanmasına neden olur. Cari fazlalığı olan ülkelerin Merkez Bankalarında döviz rezervleri çok fazla olacaktır.
FED’in Alacağı Faiz Artırım Kararları da Döviz Kurunu Etkilemektedir
Amerikan Merkez Bankası‘nın (FED) almış olduğu kararlarda döviz kurunu etkileyen faktörlerden biridir. Amerikan Merkez Bankası, faiz artırım kararı aldığında ABD’de tahviller satılır ve emtia(ticarete konu olan tüm mallar ve ürünler) fiyatları artmaya başlar. Emtia fiyatlarının artması diğer ülkelerin cari açığının artmasına neden olur. Emtia fiyatlarının artmasıyla da gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranını düşüreceği için enflasyon düşecek, işsizlik oranı artacak, ülkenin kredi notu düşecek ve para birimi diğer ülkelerin para birimleri karşısında değer kaybedecektir.
Siyasi İstikrarsızlık
Döviz kurunun etkileyecek diğer bir faktör ise o ülkede yaşanacak siyasi istikrarsızlıktır. En basit bir örnek vermek gerekirse ülkemizde 19 Şubat 2001 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in dönemin başbakanı Bülent Ecevit’e Milli Güvenlik Kurulu toplantısında anayasa kitapçığını fırlatmasıyla yaşana siyasi kriz sonrası borsa yüzde 14.6 düştü, repo faizleri yüzde 7 bin 500’e fırladı. Kriz öncesi 670 bin TL olan dolar Nisan’da 1 milyon 161 bine tırmandı.
Bir önceki finans/ekonomi yazımız olan Altın Fiyatları Düşüyor başlıklı finans makalemizde 4 mayıs 2017 altın fiyatları ve Altın fiyatları düşüyor hakkında bilgiler sunulmaktadır.
Leave a Reply